zaman-mekan arası yolculuklarda kullanılması teorik olarak kanıtlanan delik-tünel.
basit anlatalım; einstein'in görecelilik kuramının bir farklı bakışıdır. teorem uzayda farklı mekan ve zamanda bulunan iki noktayı birleştiren aralık.
uzayı uzay boşluğu olarak düşünmeyin. şu an için yaşadığımız ortam da aslında uzay.
biraz komik olacak ama basit ve anlaşılır olması için bu örnek cuk olur diye düşünüyorum.
mesela sevgilinizle akşam nereye gidileceği konusunda konuşurken konu bir anda sizin 3 sene öncesi sinemaya gittiğinizde yanınızda oturan kıza mısır patlağı vermenize geliyorsa solucan deliğinden geçip o zamana ve mekana gitmişsinizdir. burada aslında o mekana ve zamana gidilip orada o olayı yaşamaya devam ediyorsunuz ama hala bu mekanda akşam nereye gideceğinizi konuşuyorsunuz. olan şey ise zaman ve mekan algısı kırılıyor ve sizi başka bir mekan ve zamana götürüyor demektir.
teoriye göre siz solucan deliğinden geçerken farklı elektromanyetik alanlardan geçebilir ve burada farklı ani çöküşleri, yüksek radyasyonu ve egzotik madde ile tehlikeli karşılaşmaları da beraberinde getirir.
solucan deliği teorisi; 1935 yılında, fizikçiler albert einstein venathan rosen, genel görelilik kuramını kullanarak uzay-zaman içerisinde köprülerin var olduğu önermesinde bulundu. uzay-zamanda iki farklı noktayı birbirine bağlayan ve teorik olarak kısa geçişler oluşturarak mesafe ve yolculuk süresini azaltabilen bu -kısa- yolları, einstein-rosen ikilisi köprüler ya da solucan delikleri olarak isimlendirdi.
aslında uzayda bir yerlerde olduğunu tahmin eden ikili zaman-uzay gözlemi yaparken teoremi geliştirdi.
her ne kadar bilim kurgu dizileri bu gibi bir çok şeyi göstermesine rağmen bilimsel olarak kanıtlanmış bir şey yok .
yalnız kuantsal olarak baktığınızda olay aslında tayyi mekan; dolayısıyla zaman kavramının olmadığı ve beyinde oluşan bir görüntü-mekan atlaması olarak düşünülebilir.
hani sevgililer kendini yalnız hissettiğinde beni düşün beni hayal et derler ya bu tamamen tayyi mekan olayıdır. beyni bir kuantsal potansiyelde bir decoder olarak düşünürseniz aslında beyin mekan ve zaman atlaması yapıyordur. siz bu dünyada olduğunuz halde (bu çok göreceli bir durum) zihniniz aslında başka bir mekan ve zamanda bulunuyor demektir.
görecelilik burada başlıyor. siz burada olsanız da eğer zihnen başka bir yerde iseniz aslında oradaki mekana göre siz buradasınızdır ve arada bir solucan deliğiyle bağlantı kurulmuştur.
interstellar filminde ilginç şekilde işlenmiştir. çok bilimsel ve ilginç bir filmdir. uzay ve zaman kavramının bükülebilir ve kolay seyahat edilebilir olduğunu düşündürür genelde.
deneme